Bệnh nhược thị là gì? Dấu hiệu và phương pháp điều trị
Chia sẻ:
1. NHƯỢC THỊ LÀ GÌ?
Bệnh nhược thị là một thuật ngữ y học dùng để chỉ sự kém phát triển về mặt chức năng của cơ quan thị giác thường xảy ra ở trẻ nhỏ. Nhược thị chỉ tình trạng thị lực của một bên hoặc cả hai bên mắt bị giảm do não không nhận biết được những tín hiệu mà mắt đó truyền đến. Vì vậy, bệnh chỉ có thể được điều trị hoàn toàn khi bệnh nhân được điều trị trước năm 7 tuổi.
Bệnh thường xảy ra do một số nguyên nhân như lác; tật khúc xạ (viễn thị, cận thị, loạn thị, lệch khúc xạ); đeo kính không đúng số; hay gặp bệnh lý ở mắt nhưng không được phát hiện sớm… Ngoài ra, sụp mí bẩm sinh, đục thủy tinh thể bẩm sinh hay sẹo giác mạc… cũng có thể gây ra nhược thị.
- Nhược thị chức năng: dùng để chỉ tình trạng nhược thị có thể phục hồi được bằng điều trị
- Nhược thị thực thể: dùng để chỉ tình trạng nhược thị không thể phục hồi được hoàn toàn
Trên lâm sàng, dựa vào tình trạng thị lực có thể chia nhược thị làm 3 mức độ như sau:
• Nhược thị trung bình khi thị lực từ 20/200 đến 20/50
• Nhược thị nặng khi thị lực dưới 20/200
Nhược thị thường xảy ra ở trẻ nhỏ, khó phát hiện và không thể chữa khỏi hoàn toàn sau 7 tuổi
2. DẤU HIỆU CỦA NHƯỢC THỊ
Nhược thị thường xảy ra ở trẻ nhỏ và xảy ra ở một bên mắt khiến cho phụ huynh khó nhận biết trẻ bị bệnh. Tuy nhiên, người lớn có thể chú ý những dấu hiệu sau để đưa con đi khám.
- Trẻ có thể nhìn mờ một mắt hoặc hai mắt, mỏi mắt, có thể kèm theo lác, sụp mi
- Hiện tượng giảm thị lực ở một mắt hoặc cả hai mắt sau khi chỉnh kính
- Chênh lệch thị lực 2 mắt ≥ 2 hàng thị lực
- Trẻ có xu hướng đọc từng chữ rời rạc dễ dàng hơn khi đọc nguyên hàng chữ
- Trẻ thường nheo 1 mắt, nghiêng đầu vẹo cổ khi nhìn, đôi khi nhức đầu, nhức mắt, chóng mặt
Ngoài ra, những trẻ bị lác nên được theo dõi cẩn thận xem tình trạng nhược thị có xuất hiện hay không.
3. NHƯỢC THỊ CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?
“Nếu nhược thị không được phát hiện kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng thị lực suy giảm thậm chí mù lòa”, TS.BSCK II Trịnh Thị Bích Ngọc cho biết. Do đó, việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách bệnh nhược thị rất quan trọng và càng sớm càng tốt.
Việc điều trị nhược thị cho trẻ trước 4 tuổi chỉ mất 5-7 ngày, lâu hơn là hàng tuần hoặc hàng tháng. Trẻ từ 7 tuổi trở lên mới được phát hiện và điều trị, cơ hội chữa khỏi bệnh hầu như không còn. Sau 1-2 năm mắc bệnh, thị lực của người bệnh sẽ giảm nhiều, thậm chí xuống mức 1/50, 1/100.
4. NHƯỢC THỊ CÓ CHỮA ĐƯỢC KHÔNG?
Nhược thị hoàn toàn có thể chữa dứt điểm nếu được phát hiện và điều trị đúng cách, kiên trì trước 7 tuổi.
Nguyên tắc chung của việc điều trị nhược thị bao gồm hạn chế sử dụng mắt lành, kích thích mắt nhược thị hoạt động. Khi điều trị nhược thị, tùy theo nguyên nhân bệnh, bác sĩ có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau kể cả phẫu thuật để thị giác có thể trở lại bình thường. Các phương pháp thường được sử dụng sau đây:
4.1. Chữa nhược thị bằng cách điều trị nguyên nhân
Trong trường hợp người bệnh bị nhược thị do các nguyên nhân như bị tật khúc xạ (cận thị hoặc viễn thị) có thể điều chỉnh được bằng cách mang kính, những người bị đục thủy tinh thể có thể phẫu thuật để thị lực ở trạng thái tốt nhất.
4.2. Kích thích mắt bị nhược thị hoạt động
Kích thích sử dụng mắt nhược thị bằng các hoạt động thị giác giúp cải thiện thị giác bình thường
Hạn chế dùng bên mắt đang hoạt động tốt để khuyến khích mắt bị nhược thị hoạt động là một phương pháp được nhiều người sử dụng. Nếu điều này được thực hiện sớm ở trẻ em, thị giác thường sẽ được cải thiện đến mức bình thường. Bên cạnh đó có thể chơi những trò chơi về thị giác với trẻ đòi hỏi phải sử dụng mắt bị nhược thị nhiều như xâu hạt cườm, tập đồ hình, tập trên máy….
4.3. Chữa nhược thị bằng phương pháp bịt mắt
Chữa nhược thị bằng phương pháp bịt mắt dễ dàng thực hiện
Đây là phương pháp cần phải có sự phối hợp giữa bác sĩ và gia đình bệnh nhân để kiểm soát tình trạng thị lực, tránh để xuất hiện nhược thị đảo ngược.
Phương pháp này có thể được thực hiện theo nhiều cách như: Dán băng trực tiếp che mắt, dán băng che lên trên mắt kính, sử dụng kính tiếp xúc mờ hoặc đục. Tùy theo độ tuổi và tình trạng nhược thị mà thời gian thực hiện bịt mắt cũng khác nhau. Trong trường hợp nhược thị nặng thì thời gian bịt mắt là hoàn toàn trong ngày; đối với trẻ dưới 1 tuổi thì được bịt mắt 1/2 thời gian lúc thức. Thông thường, quá trình thực hiện sẽ được theo dõi dựa trên độ tuổi và tăng lên theo tuần.
Ví dụ: trẻ 1 tuổi theo dõi sau 1 tuần, trẻ 2 tuổi theo dõi sau 2 tuần, trẻ 3 tuổi theo dõi sau 3 tuần, từ 4 tuổi trở lên theo dõi sau 1 tháng.
Trong quá trình thực hiện phương pháp, gia đình phải kết hợp với bác sĩ để kiểm tra mắt lành tránh nhược thị đảo ngược và kiểm soát sự cải thiện thị lực của mắt bị nhược thị.
Thông thường, việc điều trị sẽ tiếp tục cho đến khi thị lực trở về bình thường hoặc đến khi không còn có thể cải thiện thêm nếu điều trị tiếp. Quá trình này có thể kéo dài trong vài tuần đến vài tháng. Trẻ sau đó sẽ được theo dõi cho đến khoảng 8 tuổi để bảo đảm mắt vẫn tiếp tục được sử dụng và không bị nhược thị trở lại.
4.4. Chữa nhược thị bằng phương pháp gia phạt
Chữa nhược thị bằng phương pháp gia phạt kích thích trẻ dùng mắt nhược thị để nhìn
Ở phương pháp này, bệnh nhân có thể được sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc kính đặc chế để làm mờ mắt còn tốt thay vì dùng băng dán. Như vậy có thể khiến cho trẻ sử dụng mắt bị nhược thị để nhìn. Loại thuốc và liều lượng sử dụng thuốc sẽ được chỉ định phụ thuộc vào độ tuổi, độ nặng của nhược thị. Bệnh nhân cũng cần được theo dõi chặt chẽ để tránh tình trạng nhược thị đảo ngược.
Ngoài ra, chúng ta có thể bổ sung các loại thực phẩm chức năng bổ mắt tốt cho thị lực để đôi mắt khỏe mạnh hơn, tốt cho việc chữa trị nhược thị.
TS.BSCK II Trịnh Thị Bích Ngọc lưu ý mọi người cần chủ động phòng ngừa nhược thị bằng cách thường xuyên đo độ nếu mắt có tật khúc xạ. Bạn nên đến khám tại các chuyên khoa mắt nếu có triệu chứng như nhìn mờ, nhìn đôi, lóa sáng. Đó là dấu hiệu thông báo thủy tinh thể hay võng mạc, 2 bộ phận quan trọng nhất của mắt, đang bị tổn thương. Chú ý thời điểm vàng để điều trị hoàn toàn nhược thị là dưới 7 tuổi.
Phòng khám mắt Bích Ngọc với lộ trình tập nhược thị phù hợp và các trang thiết bị hiện đại hoàn toàn có thể tin tưởng để chữa trị nhược thị cho trẻ nhỏ và cả người lớn.
Địa chỉ: 123 Phố Huế, Hai Bà Trưng, Hà Nội
